برنامه the amazing Brain Train (قطار شگفت انگیز مغز) با دارا بودن مجموعه‌ای از بازی‌های کوتاه قابلیت سرگرم کنندگی زیادی دارد.
این برنامه 15 بازی مختلف دارد که انجام هر یک مستلزم بکارگیری مهارت‌های شناختی ویژه‌ای است. بازی‌های این برنامه از لحاظ کارکرد روی مهارت‌های شناختی به 5 حیطه مختلف تقسیم می شوند.
این 5 حیطه بدین شرح است:
- بازی‌های مربوط به مهارت برنامه ریزی
- بازی‌های مربوط به مهارت تجسم فضایی
- بازی‌های مربوط به مهارت جستجو
- بازی‌های مربوط به مهارت حافظه
- بازی‌های مربوط به مهارت اعداد
در هر یک از حیطه‌های مشخص شده 3 بازی مختلف وجود دارد، که هر یک از بازی‌ها موجب بکارگیری و پردازش مهارت مربوط به خود می‌شود.
هدف همه بازی‌ها حل کردن بیشترین تعداد معماها و چالش‌های ممکن هر مرحله قبل از اتمام زمان است. امتیازدهی بر مبنای سرعت و تعداد معماهایی که حل شده‌اند انجام می‌گیرد. به دلیل سطوح پیش رونده و سرگرم کنندگی، بازی قابلیت استفاده در سنین مختلف (6 سال به بالا) را دارد.
1: بازی های مربوط به مهارت برنامه ریزی:
متخصصان برنامه ریزی را "فعالیتی سازمان یافته و تلاشی هوشیارانه به منظور گزینش بهترین راه حل‌های پیشنهادی، برای دستیابی به اهداف کلی" می‌دانند.
به عبارتی دیگر برنامه ريزی یعنی كوششی در جهت انتخاب بهترين برنامه‌ها در جهت رسيدن به هدف‌های مشخص. همچنین ممكن است اين كوشش‌ها و برنامه‌ها، تا مرحله نهايی هدف نيز پيش نرود، بلكه گام هايی در جهت رسيدن به آن باشد.
در واقع برنامه ریزی، به کارگیری دانش انسانی برای اتخاذ تصمیماتی است که همچون بنیانی برای فعالیت انسان، عمل می‌کنند. هسته مرکزی این فعالیت، ایجاد رابطه بین اهداف نهایی و ابزار رسیدن به آنها (اهداف)، و همچنین استفاده از کارآمدترین استراتژی‌هاست.
به گفته متخصصان "برنامه ريزی یک سيستم كلی ذهنی است. با ايجاد يک سيستم ذهنی مستقل اما منطبق بر سيستم دنيای واقعی، ابتدا پديده مورد نظر را شناخته، سپس آن را پيش بينی كرده و بالاخره آن را ارزيابی می‌كنيم.
هدف برنامه ریزی بهينه كردن سيستم دنيای واقعی از طريق بهينه نمودن سيستم ذهنی می‌باشد.
بازی‌های مربوط به مهارت برنامه ریزی بر اساس همین اصل طراحی شده‌اند. موفقیت در این بازی‌ها مستلزم شناخت سریع منابع، گزینه‌ها و راه حل‌های موجود و سپس انتخاب بهترین مسیرها برای رسیدن اهداف بازی است.
انتخاب مسیرها و راه حل‌های موجود بایستی در حداقل زمان صورت گیرد. همچنین استفاده از منابع و گزینه‌ها نیز محدود است (مانند تعداد آیینه ها در بازی اشعه نور).
در برخی بازی‌ها نیز تعیین ارتباط بین مولفه‌های بازی و انتخاب بهترین رابطه مطرح است (مانند بازی ترکیب خوب).
2: بازی های مربوط به مهارت (ادراک) فضایی:
ادراک به معنای فرایند ذهنی یا روانی است که گزینش و سازمان‌دهی اطلاعات حسی و نهایتا معنی‌بخشی به آنها را به گونه‌ای فعال به عهده دارد. به عبارت دیگر، پدیده ادراک فرایندی ذهنی است که در طی آن تجارب حسی، معنی‌دار می‌شود و از این طریق انسان روابط امور و معانی اشیا را درمی‌یابد.
از انواع پدیده‌های ادراکی می‌توان به ادراک فضا، فاصله و عمق، ادراک حرکت، ادراک زمان و ... اشاره کرد.
ادراک دﻳﺪاری – ﻓﻀﺎیی ﻓﺮاﻳﻨﺪی ادراکی اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻧﻴﻤﻜﺮه راﺳﺖ ﻣﻐﺰ اﻧﺠﺎم میﺷﻮد. درواﻗﻊ ﺗﻮاﻧﺎیی ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺣﺎﻟﺖ اﺷﻴﺎء و اﺷﻜﺎل در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﻓﺮد ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻛﻨﻨﺪه را ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲﺷﻮد.
ادراک فضایی موجب می‌شود اشیایی که از زوایای دید متفاوت دیده می‌شوند، علیرغم دور یا نزدیک شدن آنها و تغییر جهت و جایگاه، آنها را به همان اندازه واقعی ادراک کنیم.
چنانچه در اثر حرکت و جابجایی اشیا شکل ظاهری آنها در زاویه دید ما تغییر کند، ما همچنان آنها را به شکل اصلی و اولیه آن می‌بینیم و اگر خود ما نیز حرکتی به جهات مختلف داشته باشیم و در نتیجه از زوایای مختلف به اشیاء اطراف خود نگاه کنیم، علیرغم تغییرات حاصل در تصاویری که به شبکیه ما می‌رسد، ما آنها را در اندازه و شکل واقعی در مکان ادراک می‌کنیم.
در تصورات بعدی و فضایی، هندسه موضعی یا شکل سه بعدی سطوح مشهود هر صحنه دیداری در اثر فرآیندهایی مانند تجزیه و تحلیل حرکت، سه بعد بینی دو چشمی، سایه روشنی سطح، بافت و رنگ، ادراک می‌شود.
فرآیند بازشناسی خواص شکلی و روابط فضایی متضمن بکارگیری مفاهیمی نظیر «بالا، پایین»، «جلو، عقب»، «داخل، خارج» و مانند آنهاست، توصیف این فرآیند در قالب جریانات دیداری، مانند جابجایی، نمایه سازی، تفکیک اشیا به موجب رنگ و مرزیابی اشیاست. کسانی که هوش دیداری- فضایی بالایی دارند در تجسّم اشیاء قوی هستند. این افراد معمولاً جهت‌یابی خوبی دارند و در درک نقشه‌ها، نمودارها، عکس‌ها و تصاویر ویدیویی توانمندند.
3: بازی های مربوط به مهارت جستجو:
مهارت جستجو به توانایی کاوش و تلاش موثر برای کشف راه حل و رسیدن به اهداف گفته می شود. جستجو گری و مهارت جستجو ارتباط نزدیکی با مهارت حل مسئله دارد.
مهارت حل مساله یکی از مهارت‌های زندگی است که به ما در حل مسائل فردی و اجتماعی کمک می کند. روش حل مساله، فرایند تفکر منطقی و منظمی است که به فرد کمک می کند تا هنگام رویارویی با مشکلات، راه‌حل‌های متعددی را جستجو کند و سپس بهترین راه حل را انتخاب نماید. در اصل می‌توان گفت که توانمندی در جستجوگری یکی از مهمترین مولفه‌های مهارت حل مسئله است.
ترويج تفكر خلاق ميان كودكان شيوه‌ای فوق‌العاده برای تعامل هرچه بيشتر كودكان در مسائل مربوط به يادگيری و آموزش است.
كودكانی كه تشويق می‌شوند خلاقانه فكر كنند، انگيزه و اعتماد به نفس بيشتری دارند. علاوه بر اين، خلاقيت به آنها كمک می‌كند در مواجهه با اتفاقات پيش‌بينی نشده زندگی آينده‌شان، انعطاف بيشتری نشان دهند و موفق‌تر عمل كنند.
بازی‌های این بخش نیز بر روی مهارت جستجوگری کار می‌کنند. موفقیت در این بازی‌ها مستلزم کشف سریع راه حل موجود و یا انتخاب بهترین راه حل موجود از میان راه حل‌های مختلف برای رسیدن به هدف، می‌باشد.
4: بازی های مربوط به مهارت حافظه:
اين اصطلاح مفهومی كلی دارد و به آن گروه از فرایندهای روانی كه فرد را به ذخيره كردن تجارب و ادراكات و ياد آوری مجدد آنها قادر می‌سازد، اطلاق می‌شود.
فرایند حافظه بصورت کلی شامل سه مرحله است:
- مرحله دريافت و ثبت
- مرحله نگهداری
- مرحله يا دآوری
اطلاعات برای ذخیره سازی در حافظه درازمدت به سه صورت عمده رمزگردانی می‌شود:
- حافظه دیداری
- حافظه معنایی
- حافظه روندی
حافظه دیداری به معنای قدرت نگهداری تصاویر است (بازی‌های این بخش حافظه دیداری را به چالش می‌کشد). حافظه دیداری به فرایند ذخیره، نگهداری و بازیابی اطلاعات دیداری و تصویری در ذهن گفته می‌شود.
5. بازی های مربوط به مهارت (شناخت) اعداد:
این بازی برای ارتقای مهارت‌های مختلفی همچون شناخت اعداد، حافظه عددی، یادگیری و بکارگیری اعمال ریاضی است. بازی‌های این قسمت سبب بهبود عملکردهای ریاضی همچون جمع، تفریق، ضرب، تقسیم، و همچنین توانمندی مهارت‌های حافظه کوتاه مدت، سرعت واکنش، سرعت انجام اعمال ریاضی و حافظه دیداری می‌شود.
این گروه از بازی‌ها در مهارت نگهداری ذهنی اعداد بویژه برای دانش آموزان دوره دبستان مفید است.
چنانچه بیان شد برنامه the amazing Brain Train با دارا بودن مجموعه‌ای از بازی‌ها که موجب پردازش ویژه مهارت‌های شناختی مختلف می‌شود، ابزار مناسبی برای ارتقای مهارت‌های شناختی است.
این بازی در دو حیطه توانمندسازی و بازتوانی شناختی کاربرد دارد. استفاده افرادی که دچار مشکلات خاص شناختی نمی‌باشند از این بازی موجب توانمندسازی و ارتقای مهارت‌های شناختی آنها می‌شود. از سوی دیگر اگر کودکان یا بزرگسالانی که دچار مشکلات شناختی ویژه‌ای هستند از این ابزار استفاده کنند در بازتوانی شناختی آنها کاربرد دارد. حتی این بازی می‌تواند به عنوان یک ابزار کمک درمانی در دسترس، در منزل مورد استفاده قرار گیرد.
این بازی می‌تواند برای افرادی که دچار مشکلات ذیل هستند به عنوان یک ابزار بازتوانی شناختی مورد استفاده قرار گیرد:
- اختلالاتی که میتوانند توجه و حافظه را دچار ضعف نمایند مانند اختلال نقص توجه / بیش فعالی
- اختلالات یادگیری
